Homepage

Jamaica
Tekst en foto's: Dirk Dewulf
Reistijd: december 2008

 

Banken die in faling gaan, beurzen die crashen, aandelenkoersen die kelderen , spaarcenten die verdwijnen , de economie die sputtert, recessie die toeslaat en bedrijven die over kop gaan ! Waar gaan we naar toe ?
Naar Jamaica, tiens ! En wel daarom : Jamaica No Problem !

Tijdens de lange vlucht ( 11u) peilde ik in mijn verleden naar aanknopingspunten met deze gekozen bestemming. Vanzelfsprekend was er Island in the Sun (1957), film die ik als twaalfjarige met mémé mocht gaan zien in cinema Familia. Harry Belafonte, de Banana Boat Song en Jamaica Farewell.

Ik zag alles weer terug. Enkele jaren later : Ursula Andress , die liet zien wat ze allemaal in huis had toen ze zo maar uit de Caribische zee kwam gestapt  in Dr No (1962). Ja, dat deed toen   nog wat met een zeventienjarige .
Vele jaren later zou de zwoele reggae , na de wereld, ook mij veroveren. Neen, Jamaica, dat kon en zou niet tegenvallen.

Het is een paradijs voor levensge -nieters, ritmisch zwoele muziek, relax leven, heerlijk eten, groen tropisch binnenland met meer dan120 rivieren en bronnen , en ook mooie, vrolijke mensen, met roots in het verre Afrika.


montego bay      

Van zodra je voet aan grond zet op Sangster International Airport , de toeristische aanvlieghaven in Montego Bay, zit je meteen in de sfeer. De opvang en transfer naar het hotel, alles geschiedt op de tonen van Bob Marley en consoorten. We moeten tot Ocho Rios zo’n 107 km oostwaarts. Tijd om wat meer te vernemen over dit land.


een nieuwe dag

Na Cuba het tweede grootste land van de Caraïben met een oppervlakte van 10.991 km², een zeer gevarieerde kustlijn van 1022 km met stranden en prachtige baaien. Van Oost naar West heeft het een lengte van 235 km en een breedte variërend van 35 tot 82 km.

Het klimaat is tropisch heet en vochtig met een gemiddelde temperatuur tussen 27 en 32 °C . Jamaica heeft veel natuurlijke rijkdommen zoals bauxiet, gips, kalksteen , suiker, bananen en rum. Het is het grootste Engels sprekend eiland in de Caribische zee. Het staat vooral bekend om zijn stranden, reggae, rasta’s , ganja (marihuana) en jammer genoeg ook zijn criminaliteit .
Dit laatste uitsluitend rond de armenwijken van de hoofdstad
Kingston en uiteraard gerelateerd aan armoede en drugs.

Het eiland telt meer dan 3 miljoen inwoners waaronder 1 miljoen in de
hoofdstad. Andere relatief grote steden zijn Montego Bay (120.000) Ocho Rios (20.000) Port Antonio (15.000) en Negril (6.000)De eerste bewoners van Jamaica waren de Taino's indianen die het de naam Xaymaca gaven wat letterlijk betekent : land van
woud en water.

Op 4 mei 1494 ging Columbus aan land in
Discovery Bay nabij het huidige Ocho Rios. In 1509 stichtten de Spanjaarden er een eerste stad Sevilla Nueva rond St Ann’s Bay . Zij kochten een 200-tal Afrikaanse knechten van de Nederlanders als werkkrachten voor hun plantages. Jamaica werd  Britse kolonie in 1655 waarbij de Engelsen het eiland veranderden in één grote suikerplantage. Om dat suikerriet te verbouwen haalden ze nog meer slaven uit Afrika, voornamelijk uit Nigeria.

Zo komt het dat meer dan 90 % van de bevolking van Afrikaanse oorsprong is. De officiële taal is het Engels maar de lokalen spreken onder elkaar het
Patois , een mengeling van Engels en woorden afgeleid uit verschillende West-Afrikaanse landen. Neem het van me aan : je verstaat er geen ballen van !


wedding chapel 
     

Qua religie is Jamaica voor 65 % christelijk t.t.z. Protestants-Anglicaans, maar telt ook sinds vele jaren een belangrijke Joodse kolonie en alle godsdiensten zijn er eveneens vertegenwoordigd, wat uniek is.
Jamaica kreeg zelfbestuur in 1958 maar het duurde tot 6/8/1962 vooraleer het zijn onafhankelijkheid verwierf. Nog steeds maakt het deel uit van het Gemenebest der Naties met als symbolische hoofd  de Britse Queen Elisabeth II .


cruisseschip in ocho rios    

Ocho Rios, bijgenaamd Ochi (Spaans voor acht rivieren) is een erg populaire toeristische bestemming bekend om diepzeeduiken en andere watersporten. Het ligt zowat halverwege de noordkust van het eiland. Ook is het een vaste halte voor cruiseschepen. Bijna dagelijks meren één of meerdere van deze luxe pakketboten aan in dit taxvrije koopjesparadijs.

Niet te verwonderen dat Ochi dan ook bulkt van de juwelierszaken, boetieks en souvenirshops. Als zo’n cruiser als The Freedom of the Seas met 3634 passagiers aanlegt dan krijg je gegarandeerd volk over de vloer in je winkel, goed voor de kassa. De prijzen zijn hier dan ook  “aangepast” aan de rijke, vooral Amerikaanse , eendagstoeristen.

Verder zijn er heel wat grote all-in hotels, een formule die hier vlakbij haar oorsprong kreeg in het befaamde hotel Tower Isle. Abe Issa bouwde het in
1948 en het werd immens populair bij de jetset van Hollywood. Sterren, sportberoemdheden en politici waren er veelgeziene gasten. Walt Disney, Eva Gabor, Debby Reynolds, Eroll Flynn, bokser Joe Louis en zelfs prinses Margaret waren er vaak te gast. Het werd het eerste hotel op Jamaica dat gans het jaar door open bleef. Jarenlang was het zo succesvol dat Abe Issa het
concept bedacht van een vooruitbetaalde vakantie. Hij realiseerde dit in 1973 met de opening van het Couples Hotel, een soort all-inclusive hotel 'for couples only '. De formule werd zo populair dat Abe er de eretitel Father of Jamaican tourism aan over hield. Quasi alle hotels op het eiland zijn tegenwoordig all-inclusive.

Wij verblijven in het  Riu Clubhotel gelegen aan Mammee Bay een tiental kilometer ten westen van Ochi. Ook dit hotelkomplex is bijzonder populair bij Amerikanen en Canadezen, maar ook Russen en Europeanen vinden er tegenwoordig hun weg.

Trouwen op het strand in Jamaica is heel hip. Behalve op zondag kan je hier een tot drie plechtigheden per dag meemaken. Daarbij is het niet uitgesloten dat na het ja-woord en de uitwisseling der ringen bruid en bruidegom in ceremonie kledij zee of zwembad induiken. Tja, Amerikanen , hé ! Wie hier erg lopen te blinken zijn de zwarten medemensen van Uncle Sam.


op het strand
     

De Obama-boys en girls showen hun overgewicht met waardigheid en stralen van het zelfvertrouwen. Hierboven moet Martin Luther King heel erg fier zijn dezer dagen.

Men vergelijkt het vaak met het aardsparadijs. We hebben het over de provincie Portland in het uiterste oosten van het eiland. De weg er heen is amper 106 km lang maar je moet er de nodige tijd voor uittrekken. De enige kustweg wordt heraangelegd en aangepast aan het snelgroeiend verkeer en is dus één groot bouwwerf met tussenin nauwelijks berijdbare porties weg. Maar goed, het paradijs moet je verdienen, zegt men wel eens. Jamaica no problem !


Een eerste plek die we aandoen is
Port Maria, de tweede stad die gebouwd werd door de Spanjaarden en die de hoofdstad is van de provincie of Parish St. Mary. Bijzonder is de St. Mary Parish Church uit 1861,sinds 1987 tot
werelderfgoed verheven. De eerste kennismaking met Portland is Buff Bay waar we halt houden voor een fotostop voor de wijdse baai. Al gauw wordt het duidelijk waarom Portland de provincie is die gedomineerd door de Blue Moutains, het tropische regenwoud en de bananenplantage paradijselijk kan genoemd worden. Rechts van de weg het groen van de talloze plantages
met het rijzige Blue Mountain gebergte als achtergrond .

Links van de weg het eindeloos turkoois blauw van de Caribische zee. Hier en daar een inham of baai om U tegen te zeggen. Kan het mooier zijn ?
Ian Fleming, de Britse schrijver had, net als wij,  iets tegen de harde Europese winters en trok na de oorlog vanaf 1947 regelmatig op overwintering naar Jamaica.

In
Oracabessa had hij zijn schrijfkamer in zijn vakantieverblijf Goldeneye  gelegen op een heuvelflank met prachtig zicht over de baai en de blauwe zee. Op deze plek schreef hij 13 verhalen en zag geheimagent 007 James Bond het levenslicht. Van James Bond is de uitspraak dat Blue Moutain koffie de beste koffie ter wereld is ! Of dat zo is weet ik niet wel dat het een van de duurste is ! Van die Bond verhalen werden er verschillende verfilmd , zelfs hier in Jamaica.


port maria

In Hope Bay, halverwege Annotto Bay en Port Antonio bezoeken we de Sommerset Falls.  Deze schilderachtige waterval, kleiner en rustiger dan Dunn’s River Falls, loopt doorheen een voormalige indigo en kruidenplantage.
Om de verborgen waterval te ontdekken moet je een kleine boottocht maken stroomopwaarts
Daniels’ River. Jamaica no


summerset falls   

problem.

De prijs van de kanovaart is inbegrepen in het toegangsticket. Een schitterend stukje natuur waar de zonnestralen door de bomen heen spelen met het opspattend water. Een aanrader.

Onderweg naar een ander geliefd plekje zien we het enige kasteel dat het eiland Jamaica


trident castle     

heeft. Trident Castle werd in 1980 gebouwd door architect Earl Levy in opdracht van zijn businesspartner de Duitse barones Fahmi. Na heel wat financieel geruzie werd het hotel eigendom van de familie Levy. Merkwaardig is dat je dit hebbedingetje kan afhuren voor je privé feesten of party. De kostprijs werd ons niet medegedeeld maar we vermoeden dat je, indien al


blue lagoon      

geïnteresseerd, je best toch eerst even bij je bankier langsloopt.

De grootste toeristische trekpleister in de omgeving van Portland is ongetwijfeld het wondermooie Blue Lagoon. Een natuurlijke baai 13 km voorbij Port Antonio. Zo genaamd naar de fel wisselende kleuren van het water naargelang de invalshoek van de zon overdag, gaande van turkoois naar saffiergroen .

Bijzonder is de vermenging van het zoute warme zeewater met het ijskoude water uit de bergrivieren. Vandaar de grote temperatuurschommelingen die in het water kunnen optreden voor wie er een duik in waagt. Vroeger heette het Blue Hole maar, ingevolge het succes van de Brooke Shields film die ,zogezegd, hier gedraaid werd, verkreeg het zijn huidige naam.

Het fameuze Blue Lagoon restaurant op de oever, eigendom van de familie
Marzouca ligt er nu verlaten bij, deels verwoest door de tropische storm Gilbert in 1988 en nog eens overgedaan door Yvan. Niet toegankelijk voor het publiek dus maar lokale boatsmen varen er graag even rond voor een paar dollars. Jamaica, no problem Man ! Varend rond Monkey Island (in feite Princes Nina eiland) zien we verschillende prachtige villa’s.
Tijdens de opnames van de film Cocktail verbleef Tom Cruise hier in het huis van Robin Moore, de schrijven van o.a. The french connection. Rijke Jamaicanen en Amerikanen hebben dit ganse gebied in privéhanden.
Zo voorspelt men hier een forse toename van het toerisme. Paradijs zeker, maar voor hoelang nog ?

De meest authentieke Jamaicaanse badplaats is het idyllische Winnifred Beach. Je bent geen Jamaicaan als je er niet bent geweest. Enkel bereikbaar via een erg steile en holle weg halverwege tussen Blue Lagoon en Boston Bay.

Op zondagen verzamelen Jamaicanen er om te zwemmen en te snorkelen tussen het koraalrif of gewoon om cricket (nationale sport ) te spelen. Paul Smith heeft er een pittoreske strandhut en verhuurt er snorkelmateriaal en kan er zelfs voor jou een veilige kampeerplek regelen. No Problem !


winnifred beach 

Je kan er diverse lokale specialiteiten eten op het strand in Cynthia’s restaurant. De service werd er verzorgd door Vera , een Vlaamse uit Leuven. Wat is onze wereld toch klein ! Hoe dan ook Winnifred Beach is meer dan de moeite waard.


bamboo vlot

Vlakbij is Boston Bay beroemd over Jamaica en de ganse wereld als de geboorteplaats van Jerk Food, de culinaire specialiteit van Reggaeland.

Toen de Engelsen Jamaica binnenvielen in 1655 lieten de Spanjaarden hun Afrikaanse knechten vrij. Velen onder hen vestigden zich in de Rio Grande vallei dat ook wel eens Maroon-country wordt genoemd. Het waren de Marrons  die deze Afrikaanse kookkunst combineerden met de inheemse kruiden van de Arawaks. Het is een methode om vlees te roken zodat het zeer lang kan bewaard worden. Jerk komt van het Spaanse Charqui, wat droog vlees betekent.

Een andere theorie beweert dan weer dat het afkomstig is van jerking of het pikeren van vlees met het inbrengen van kruiden, voornamelijk het lokale pigment all-spice. Gemarineerd en bewerkt met deze kruiden wordt het
vervolgens gerookt en gaargemaakt boven een gearomatiseerd houtvuur. Het resultaat is overheerlijk. De diverse vleessoorten hebben een knapperige korst maar blijven erg mals en sappig en zijn uiteraard hartig gekruid. Zeker eens proeven !
Op weg naar Port Antonio zelf komen we voorbij Frenchman’s Cove in 1953 opgericht door multimiljardair Garfield Weston en
 bedoeld als een No Expenses VIP vakantiebestemming .

Het werd een der duurste en meest exclusieve resorts en ook het eerste all-in hotel ter wereld , maar de formule bleek later onhoudbaar te zijn. Alle activiteiten werden gestopt en er rest nu slechts een publiek strand dat getuigt van deze vergane glorie uit de sixties.

Port Antonio dankt zijn welvaart aan de bananenhandel met Amerika en Engeland sinds 1870 en was een der belangrijkste uitvoerhavens in de Caraiben. Navy Island dat in de wijde baai voor de stad ligt was ooit voor de helft eigendom van Erroll Flynn. Hij verloor het tijdens een spelletje poker.

Deze legendarische Hollywoodster verklaarde ooit: Deze plaats is mooier  dan enige vrouw die ik gekend heb . Om uit te zoeken of hij gelijk had zijn sinds die


erroll flynn marina

uitspraak tal van filmsterren en miljonairs naar hier op vakantie gekomen. En of hij vrouwen gekend heeft die Flynn ! Naarmate zijn ouderdom en drankprobleem vorderden nam hij ze telkens mooier en vooral jonger. Zeker weten. Zelf gelezen in de grote geleerde magazines bij ons thuis toen ( Ciné Revue ). Vergeten zijn ze hem nog lang niet In Port Antonio. De luxe jachthaven


mudgrave market 

kreeg zijn naam.
Heel veel valt er verder niet te beleven in de stad zelf.

Even de sfeer proeven op Main Square en de Clock Tower en uiteraard een bezoekje brengen aan de
Musgrave Market.

Slenteren tussen de honderden stalletjes met verse groenten en fruit, handwerkjes en souvenirs, kledij en goederen allerlei.
Er is zelfs, wat dacht je, een


clocktower

reggae muziek opnamestudio in ondergebracht.  Portland, het meest authentieke stukje Jamaica, het klopt ! Deze morgen heb ik mijn properste t-shirt aangetrokken want we trekken op bedevaartstocht naar een van de heiligdommen van Jamaica. Nelson , onze chauffeur, loodst ons steil de heuvels in waar we een panoramisch zicht krijgen over Mammee Bay en onze verblijfplaats aldaar.


nine mile  

Meteen het laatste want daarna trekken we resoluut het binnenland in. Dit is het groene, dunbevolkte heuvelland met enkel fruit en groetenboerderijen, herders en poeliers. Van dorpen is er nauwelijks sprake .Op Claremont en Alderton na zijn eigenlijk slechts iets grotere gehuchten met hier en daar wat kleine huisjes en bijna evenveel kerken.

Geen land ter wereld heeft zoveel kerken per aantal inwoners als Jamaica. Eén op vijf gebouwen is een  kerkje, meestal Anglicaans. De weg is smal en kronkelend. Bij het opduiken van tegenliggers zijn sommige passages eng te noemen. Nelson krijgt daarbij zelfs de allures van een rallyrijder.

Groen , groen en nog eens groen, het prachtige tussengebergte dat leidt naar de Blue Mountains, de top van Jamaica met als hoogste punt de Blue Mountain Peak ( 2264 m).
De rit is voor slechts 65 km  toch nogal lang maar dat wordt dan ruimschoots gecompenseerd door de zwoele reggaeklanken die Nelson door zijn luidsprekers jaagt. Een verplichte oefening voor taxichauffeurs blijkbaar. We’re almost there, zegt hij fier wanneer we het gehucht Nine Mile binnenrijden. Enkele eenvoudige woningen zijn tegen de heuvelflank geplakt, meer is dat niet.
Een daarvan heeft er een blauwe poort die meteen opengaat . Onmiddellijk komen enkele kinderen aangesneld maar de poort gaat meteen weer dicht.

Doorheen luiken in de wand bieden de verkopertjes hun waar aan: Ganja (marijuana). Drugs mogen dan wel verboden zijn in Jamaica maar hier in Nine Mile telt dat niet. Integendeel , de marijuana wolkjes hangen hier laag ! Dit is privé terrein en bovendien een religieuze plaats van de Rastafari . We worden de steile betontrap opgestuurd naar het One Love- Café- met souvenirshop waar je doorheen moet. Goed bekeken van de Rasta’s.

Na de drink-plas en shoppingpauze maken we kennis met onze gids : Yotto , alias Captain Crazy , wereldberoemd als de man met de aanstekelige lach die, als hij al niet stoned is, zich aldus voordoet. Zijn rondleiding start met een muzikale act waarbij hij zich laat begeleiden door een banjospeler, de oom van


musiceren  

Bob Marley. Hij mag daar pas sinds 3 jaar spelen om zijn, onbestaand, pensioentje op te krikken. Op dit open pleintje achter het café worden wel eens meer reggaeconcerten gehouden ter nagedachtenis van de zanger. Een tweede poort gaat open. Via een steil pad waarlangs Bob’s grootouders begraven liggen komen we bij twee huisjes.Hier staan we dan.


talkin' blues

Hier zag Robert Nesta Marley het levenslicht op 6/2/45 en verbleef hij er tot zijn twaafde waarna hij naar de armenwijk Trenchtown verhuisde in Kingston. Daar begon zijn muzikale loopbaan. In zijn tienerjaren musiceerde hij met Peter McIntosh (Peter Tosh) en Neville Livingstone (Bunny Wailer). Samen zouden ze doorgaan als The Wailing Wailers, later The Wailers. Na een contract bij Island Records werden ze internationaal bekend. Tosh verliet  de groep voor een solocarrière en de rest is geschiedenis.

Bob Marley werd wereldberoemd en de nationale held van Jamaica. Respect Man ! In het huisje zien we de jeugdkamer van Bob met zijn bed en enkele foto’s.
Vóór het huisje ligt de Inspiration Stone, waarop hij leerde gitaar spelen, waar hij mediteerde en waar hij zijn inspiratie opdeed ( Talkin’ Blues) nabij Mount Zion, de heuveltop achter het ouderlijke huis.
De Rotsblok is geverfd in de Rastafari kleuren : groen (natuur), geel (zon) en rood (bloed), afkomstig van de Ethiopische vlag. Wanneer onze gids Three Little Birds aanheft , horen we van achter de omheining een onzichtbaar kinderkoor het refreintje meezingen. Natuurlijk doen ze het voor de dollars maar toch blijft het een intens moment.
Naast het eigenlijke mausoleum met de sarcofaag werd recent een gebouw met graf bijgebouwd. Dat van Cedella Booker, Bob’s moeder die er in april van dit jaar werd bijgezet. Even later moeten de schoenen uit en horen we : No camera's or technology in there !

Binnen in het mausoleum staat een sobere tombe van wit gepolijste natuursteen waar de resten van de reggae-legende liggen opgebaard samen met zijn gitaren, persoonlijke bezittingen en… natuurlijk enkele joints !

De sfeer is omgeslagen . Hierbinnen praat zelfs Yotto nu zacht en respectvol over zijn vriend Bob. We lopen om het graf. Zelf kan ik het niet nalaten even de sarcofaag aan te raken en in mijn oprechtste Ronsisch  iets te mompelen als “ salut kadei “ Toegegeven, het deed me iets. Of zou het dan toch die ganja-dampen kunnen zijn ? Who knows.


mausoleum

Als we het pad weer afdalen naar de omheining merk je hoe iedereen toch maar blij is hier op deze bijzondere plaats te zijn.
Beneden op de parkeerplaats duwt een rastaman me een halve struik Ganja onder de neus met de vraag of we even zijn ‘plantation’ willen bezoeken.
It only takes a few minutes ! We bedanken hem vriendelijk waarop hij naroept : No problem Man


fern gully

…next time…when you come for Bob !
Nine Mile , het is me wat !

We moeten een heel stuk dezelfde weg terug. Het regent lichtjes wat ze hier Liquid Sunshine noemen. Vandaar dat het landschap hier zo groen is. Wat reggaemuziek, moet Nelson gedacht hebben . Stir it up en geef maar gas. Heel het repertoire dreunt weer door de boxen.
Yeah Man, Jamaica is the noisiest place on earth ! Dat zal wel !

We doen een ommetje via Fern Gully , een 5 km kronkelende weg in een voormalige rivierbedding door het tropische regenwoud ten noordoosten van St Ann. De ganse weg is afgezoomd door hoge bomen van hardhout, talrijke kraampjes met houtsnijwerk, mandenvlechters en souvenirs. De natuur is prachtig . Er zijn meer dan 600 verschillende soorten varens te vinden.
Enkele jaren geleden moest men hier nog rijden met de lampen aan. De tropische storm Yvan maaide echter het dichte bladerdak weg zodat het daglicht er weer kan doorheen schijnen. Uiteraard een trekpleister voor de duizenden toeristen die hier aanspoelen met de luxe cruiseschepen welke quasi dagelijks aanmeren in Ocho Rios, hier vlakbij.


dunn's river falls     

Attracties om en nabij Ocho Rios zijn er genoeg. Zo kan je gaan zwemmen tussen de dolfijnen in Dolphin Cove.

Zoek je het iets avontuurlijker is er de Canopy jungle trail, waarbij je , geklikt aan een kabel , in een prachtige natuur door de boomtoppen zoeft van platform tot platform.

Maar ontegensprekelijk blijft Dunn’s River Falls , die zich van


dunn's river falls

212 meter hoogte in zee stort, de beroemste. Wie in Jamaica geweest is moet het gezien hebben. De watervallen die je tot 180 meter hoog  kan beklimmen onder de leiding van een gids , is werkelijk een must. Gans het eiland is bezaaid met prachtige watervallen maar dit is ongetwijfeld de meest spectaculaire en dus veruit de bijzonderste toeristische trekpleister van
Reggaeland. Bovendien is het kader uniek met zijn tropische bomen, bloemen en planten.

Voor de rest is het relaxen aan het strand van Mammee Bay . Daarbij is niet uitgesloten dat een rastaman je er een Big Bob Marley komt aanbieden. Eigenlijk is hij een wandelende Coffeeshop en wil hij marihuana dealen. Beleefd bedanken en de kerel lacht zijn laatste tanden bloot : No problem big boss, this is Jamaica Man. Respect !

We genieten van de talrijke mogelijkheden die ons clubhotel biedt.
De Kerstmisgekte slaat ook hier toe. Tijdens het reggae concert van Ossie gaat het barpersoneel letterlijk uit de bol. Als ze ook al maar één noot muziek horen zijn ze niet meer te houden die Jamaicanen. Of het nu het kamermeisje, de tuinman of de garçon is , het maakt niet uit. Dansen zullen ze !


no problem 

This is Jamaica Man ! Jammer, maar we moeten weg. De regering is nog maar eens gevallen en het land heeft ons nodig. Bovendien is het Kerstmis over twee dagen.

Tijdens de lange terugvlucht denk ik terug even aan al dat moois en aan Ursula Andress . Ons Bond-wijveke moet vandaag de dag al een respectabele leeftijd hebben, vrees ik.
 


De website van Dirk


Dirk

 

.474.25.08.08