Timbunke - Sepik river
Tekst en foto's: Kristine Hannon
Reistijd: september - oktober 1998

Bij dit dorp aan de machtige Sepik rivier, zullen we inschepen op de Melanasian Discoverer. Een schitterende, luxueuze catamaran met 16 kajuiten.
Allen met grote vensters en onbelemmerd zicht op de oevers van de rivier.

Een twinotter brengt ons van Amboin in 12 minuten naar Timbunke, waar ons opnieuw het ontvangstcomité wacht. We kunnen direct aan boord. Eigenlijk voelt het wel raar en een beetje ongemakkelijk.
Zo’n luxe tussen deze primitieve volksstammen. Ik voel me een beetje een voyeur, een cultuurconsument.

Na de briefing aan boord en terwijl we toch moeten wachten op de komst van de andere passagiers, bezoeken we het dorp. We varen naar Timbunke, een redelijk groot dorp dat zelfs al enkele houten huizen telt.

onze luxe catamaran

Zoals overal hier zijn alle huizen en hutten op palen gebouwd, zo voorkomt men water in de huizen als tijdens het regenseizoen het rivierpeil meters kan stijgen en alle oevers onder water worden zet.

In de ‘Haus (Pidgin voor house) Tambaran’, zowat het heiligdom in elk dorp en strikt verboden voor vrouwen (niet voor vrouwelijke toeristen), speelt men de heilige fluit.
Daarmee stemt men de geesten van de voorvaderen gunstig.
De Oratorial Chair, de stoel van de geesten, mag niet gefotografeerd worden uit schrik ze onherroepelijk te verjagen. Het stamhoofd neemt plaats op deze stoel, getooid met een zon- en een maanzijde op de rugleuning, bij het nemen van belangrijke beslissingen.
Janet Barter, de grote baas van Melanasian en Australische die al 20 jaar in Papua woont, vertelt het volgende verhaal:
Vele tientallen jaren terug was de ‘Haus Tambaran’ het domein van de vrouwen. Mannen werden er geweerd en moesten koken, wassen en op de kinderen passen. Tot op een dag de mannen binnendrongen, en alle vrouwen doodden. Vanaf die dag werd het mannenterrein en elke vrouw die zich nog binnen waagde werd vermoord.

Timbunke. Bezoek aan Haus Tambaran

Na het middageten krijgen we wat meer uitleg over de bruidsschat. De familie van de bruidegom overhandigt een vooraf bepaalde ‘schat’, vooral bestaande uit varkens, aan de familie van de bruid.

Deze verdeelt de ontvangen kostbaarheden onder de eigen clan.
Ze hebben een sterk voor-wat-hoort-wat systeem. We krijgen prachtige geldriemen te zien die ook deel uitmaken van een bruidsschat. Ze worden gemaakt uit ringen van de Kina schelp. Iedere ring is een kina waard, dit is de oorsprong van de nationale munt in PNG; de kina.

In de namiddag bezoeken we Kamanibit, een eindje stroomopwaarts gelegen.
We nemen een kijkje op de artifacts market, waar lokale kunstenaars eens per maand hun kunstwerken verkopen aan de toeristen. Veel van deze spullen zijn gebruiksvoorwerpen die ze ook aan andere stammen verkopen of gewoon zelf gebruiken.
In het vrouwenhuis worden we uitgenodigd een sagopannenkoek te eten. We zitten samen op de grond en keuvelen met de vrouwen in gebrekkig Engels. Dit is geen lokaal ‘Bokrijk’ maar echt.

Artifacts markt in Timbunke

Engels is de officiële taal in PNG en dat is voor ons een voordeel, je
kunt er overal mee uit de voeten. Pidgin is hier de meest gesproken taal,
een sappig, grappig allegaartje met duidelijk Engels invloeden.

In de vooravond zijn we terug aan boord en het wordt terug een
avond zonder mooie zonsondergang, de regen stroomt met bakken
uit de hemel. Tijdens de dagelijkse briefing krijgen we te horen dat we
morgen 4 dorpen gaan bezoeken: Palembei en Yentchen in de
voormiddag, en Korogo en Kanganaman in de namiddag.

Palembei is beroemd om zijn initiatieritueel, waarbij bij jongens vanaf 13 jaar een rituele besnijdenis van de lichaamshuid plaats vind.
De inkepingen van de huid op borst, rug en binnenbeen vormen littekens die lijken op de schubben van een krokodil.
Een dier dat hier groot aanzien geniet.

Zonsondergang aan de Sepik rivier

Korogo is bekend om zijn schitterende ‘Haus Tambaran’,; de mooiste in heel PNG en helemaal gebouwd op gebeeldhouwde
palen. Het is tevens het dorp waar James (niet de butler, maar onze steward) woont.
Later op de avond wordt J.J. Cousteau’s ‘River of the crocodile men’ getoond en volgen we nog een film over de Sepik.

Verder naar de dorpen langs de Sepik rivier